Waar zijn de bronnen van wijsheid te vinden ? Of beter: waar is de bron van alle wijsheid te vinden?
In onszelf! Alles is al bekend. Het diepste weten zit in onszelf. Wat ‘geweten’ wordt.
Wijsheid is er nooit niet (geweest). Vanaf het moment dat de mens kon nadenken over zichzelf, is hij ook op zoek gegaan naar zijn bron (waar kom ik vandaan?) en naar zijn bestemming (waar ga ik naar toe?).
Anders gezegd: wat is de waarheid achter het bestaan? Of wat is de zin van het Leven?
Je kan zeggen: door alle eeuwen zijn er altijd wijsheden geweest. Er zijn ook altijd wijzen die de weg wijzen.
Interessant is dat die waarheden vaak verpakt zijn in verhalen en mythen en overal in de wereld duiken ze op met vaak in de kern dezelfde kracht of dezelfde essentie.
En als we ze horen, herkennen we ze meteen. Een waarheid als een koe. Waarheid is altijd simpel.
Het geluk is nu!
Mens, word wakker!
Een mens wil wat ie niet heeft, en wil niet wat ie wel heeft
Mens, ken u zelve (orakel van Delphi)
Veel wijsheid uit het oosten – ook de wijsheid uit de traditie die wij als School voor Meditatie volgen – is uiterst praktisch en basaal. Die zegt bijvoorbeeld dat je als mens je eigen wereld schept, dat je je zelf een beeld aanpraat van jezelf en ook van de ander en van de hele wereld. Dat de mens zich daaraan zo vastklampt, zich hecht aan de wereld van de vormen, dat hij altijd meer wil hebben dan ie heeft. Hij jaagt zijn geluk na, met alle gevolgen van dien. De wereld, dat ben jij…
Wie herinnert zich niet het kinderversje: ‘wat je zegt, ben je zelf, met je kop door de helft, met je kop door de muur, oh, wat is het leven zuur’.
Een heel belangrijk principe binnen onze traditie is dat ieder mens hoogst persoonlijk op weg moet gaan als hij iets van het leven wil begrijpen. Daar zijn een paar mooie uitspraken over:
- Ghandi: ‘we moeten zelf de verandering zijn die we in de wereld willen zien’.
- ‘The proof of the pudding is in the eating’.
- Confucius: ‘Tell me and I will forget, Show me and I may remember, Involve me and I will understand’.
Met andere woorden: ga op zoek, maak gebruik van kennis uit boeken of mensen maar alleen de eigen ondervinding is allesbepalend. Je bent je eigen leermeester!
Advaita Vedanta traditie
Advaita is een lastig begrip en ik wil er graag iets over vertellen. Het is een Sanskriet woord en het betekent: niet twee. Het is een traditie die ook wel aangeduid wordt met de term non-dualiteit. Het lijkt wel op twee, in onze wereld van vormen, maar het lijkt maar zo, er is uiteindelijk geen verschil.
Ons leven is een toneelspel, zegt de traditie, en dat vindt plaats in schijnbare dualiteit. Maar als de spelers zich gewaar zijn van het spel, dus ook tegelijkertijd als toeschouwer kunnen kijken, (naar hun eigen rol, naar de rol van de ander, naar het hele schouwspel), dan zal er een werkelijkheid zichtbaar worden, waarin er geen wezenlijk verschil bestaat tussen de verschillende elementen in het spel. En dat geldt voor alle aspecten van het leven. De kunst is, om dit te ontdekken.
Doe telkens ‘een stap terug’ en zie toe op je eigen spel….
Ga zien dat alle verschillen tussen jou en mij instrumenten zijn om het
grote spel van de schepping te spelen; het spel dat een bevestiging is
van de totale eenheid van alles.
Stukken tekst Paul Smit pag. 59 t/m 62 uit ‘Verlichting voor luie mensen’:
‘Ons brein is geprogrammeerd om pijn te vermijden en plezier te zoeken. Toch krijgen we in ons leven met beiden te maken. Doordat ons zelfbewustzijn ons het idee geeft dat wij het leven besturen, zijn we de hee dag bezig met de angst voor pijn en het vasthouden van plezier. En juist die race zorgt voor ellende. Want als er tegenslag is ontstaat er paniek en als er voorspoed is neemt de hebzucht het over en wordt het verlangen naar meer alleen maar groter. De bevrijding zit ‘m niet in het weglopen voor tegenslag en het streven naar voorspoed , maar in de omarming van beide. Het een kan namelijk niet bestaan zonder het andere. Alles bestaat uit yin en yang. Eb en vloed, in- en uitademen, dag en nacht, succes en falen, winnen en verliezen, hoog en laag, verdriet en plezier. Al deze elementen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. En dualiteit is ook nodig, want je weet pas dat iets warm is, als je ook weet wat koud is….
Pijn en plezier, gezondheid en ziekte, geluk en pech, liefde en haat, ze zijn allemaal onderdeel van de dualiteit. Alleen willen wij vaak maar één kant van de medaille, en dat is ons altijd goed voelen en altijd gelukkig zijn. En hoezeer we dat ook proberen, er is nog nooit iemand op aarde geweest die zich z’n hele leven intens goed en gelukkig heeft gevoeld. Het is dan ook zinloos om te proberen de dualiteit te vermijden. De bevrijding ligt ‘m erin dat je inziet dat dualiteit prachtig is omdat op deze wijze het hele verhaal kan plaatsvinden. Zodra er de omarming is van yin en yang, ontstaat er innerlijke rust. Er is dan het besef dat jij als acteur allerlei ervaringen opdoet, soms leuke, soms minder leuke, soms spannende en soms saaie.
Als het inzicht aanwezig is dat alles precies is zoals het moet zijn, is er gewoon de situatie van dat moment. Zonder verzet, zonder frustratie en zonder gehechtheid en irrationele angsten. Er is dan innerlijke rust en het ervaren van het leven wordt dan lichter. Vandaar het woord ‘verlichting!’
Je tegenstander is je beste leermeester.
Je zelf bewust worden van het leven in dualiteit en het omarmen leidt je terug naar Eenheid en Zuiverheid, zoals je je dat als kind nog kan herinneren, omdat het toen nog geen identiteit had….!
Zie het leven van een pasgeborene. Een baby pasgeboren, leeft in één gelukzalig bewustzijn. Helemaal opgenomen in Zijn. Maar hij weet het niet.
Na verloop van maanden begint hij zichzelf te ontdekken tegenover zijn mama, papa, de identiteit wordt geboren, hij wordt zich bewust van zichzelf, van een eigen identiteit waar hij zich aan gaat vastklampen……. en dit is het begin van zijn beknelling/begrensdheid. Hij claimt als het ware een klein stukje bewustzijn voor zich zelf en hij eigent het zich toe….
En zo ontstaat de gehechtheid aan mijn lichaam, mijn vrouw, mijn man, mijn kind, mijn huis, mijn land, etc.
Wij kunnen ons er alleen van bevrijden door de wereld in al zijn variëteiten en verschillen te zien als EEN.
Het Yin-Yang symbool is een verwijzing naar Eenheid.
Zie dat ieder ding een tegenstelling in zich draagt, tegengesteld is aan iets anders… Dit zien brengt je tot eenheid.
(Maak je los van het idee dat het leven gecompliceerd is.
Maak je los van iedere opdracht die je zelf oplegt.
Maak je los van de opdracht om meer je best te doen.
Maak je los van de opdracht om gelukkiger te zijn.
Maak je los van de opdracht dat er harder gewerkt moet worden).
De kracht van Advaita Vedanta is dat zij allesomvattend is en niets uitsluit.
Dit kan alleen individueel en persoonlijk ontdekt worden. Ontdekken dat alles in alles verbonden is. Dat brengt eenheid, harmonie en rust dichterbij.
Door te mediteren krijg je makkelijker toegang tot je eigen diepe stilte en rust. En het leidt tot zelfkennis. Wijsheid komt uiteindelijk…..van binnen!
